۞جوانان دارالولایه سیستان۞

سزاوار شايستگي است.

سيستان خاستگاه نخستين تمدنهاي پيشرفته بشري، كانون اجتماعات شهرنشيني، پل ارتباط آسياي غرب با مناطق هندوچين، و معبر كاروانهاي تجاري بوده است. شهر سوخته با 5 هزار سال ديرينگي؛ بهترين مركز شهرنشيني در عصر مفرغ، و تركيب زيبايي از خلاقيت، فراست صنعت و فرهنگ گذشته، دهانه غلامان (يا دروازه بردگان)؛ نمونه معماري موفق يك شهر هخامنشي، كوه خواجه؛ دژ سنگي و استوار برآمده از درون هزاران رمز و راز تاريخ اشكاني، ساساني و هنر و تمدن و فرهنگ ايران باستان، زاهدان كهنه يا به قول هنري ساوج؛ لندن آسيا، زبان تصوير گوياي هزاره هاي تاريخ است.

سيستان زادگاه آسيابهاي بادي جهان و سهم ايران در شكل گيري زواياي تمدن است.

سيستان گلوگاه هند زرخيز و خاور دور، و مهد رادي و رادمردي در اساطير پهلواني پيشينيان بوده است و مورخان، بناي سيستان را به 4 هزار سال قبل از بعثت پيامبر اكرم(ص) و به دست گرشاسب نوشته اند. سيستانيان از آغاز پادشاهي گرشاسب تا طلوع دين احمدي از بام هدايت اسلام بر طريقت آدم (ع) بوده و نام زيباي دارالولايه، بزرگ ترين افتخار مردم سيستان است. سيستان، انبار غله آسيا، و به لحاظ رصد اقتصادي، از كانونهاي اقتصاد آن روزگار است به گونه اي كه هرودت مورخ يوناني، ماليات سيستان را در دوره هخامنشي پس از مصر و ميان رودان نام مي برد.

اين جغرافياي اقليمي در دستگاه خلافت عباسي از چنان اهميتي برخوردار بود كه روزي ليث بن ترسل در برابر انجام خدمتي شايان، از هارون، خليفه وقت حكومت عباسي شنيد كه به او گفت: "اي ليث! اينك حكومت مصر را به تو مي دهم. اگر در آنجا به نيكويي خدمت نمودي، آنگاه حكومت سيستان را به تو واگذار مي كنم تا كارت بالا بگيرد."

در حوزه علوم و حكمت، سيستان چنان جايگاهي دارد كه نويسنده تاريخ سيستان مي نويسد:"... و علماي بزرگ برخاستند از سيستان، اندر باب فقه و ادب و قرائت چنانكه حرمين شام و عراقين، محتاج ايشان بود و بدين سبب است كه بسياري از پژوهندگان و مورخان، تأثير فرهنگ ديرينه سيستان، و حوزه فرهنگي هيرمند را بر ايران، و جهان اسلام، و حتي فرهنگ بشري، ژرف و عميق دانسته اند." ميراث مكتوب سيستان، چنان در سرشت فرهنگ غني ايران اسلامي اثرگذار بوده كه بدون تعريف جايگاه دانشمندان، علما، فيلسوفان، شاعران، فقها و حكمت آموختگان سيستان نمي توان حوزه فرهنگ و علوم اسلامي را تصوير كرد و براي اختصار تنها به چند فراز از معرفي اولين ها و برترينهاي مشاهير سيستان اشاره مي شود.

يكي از اولين ترجمه هاي قرآن كريم، به گويش سيستان و با واژه هاي سيستاني است. اين قرآن نفيس كه به قرآن قدس زيور نام يافته و به خط كوفي نوشته شده، ترجمه آقاي دكتر علي رواقي و پيداشده در گنجينه كتب خطي آستان قدس رضوي است. اين افتخار بر سيستانيان مبارك باد كه يكي از اولين ترجمه هاي قرآن كريم به گويش سيستاني است. اولين پهلوان حماسي ايران، و پاسدار فرهنگ و رادمردي ايرانيان، رستم، فرزند زال، فرزند سام، فرزند نريمان، در شاهنامه ارجمند فردوسي از سيستان گزينه شده است. يعقوب ليث صفاري نخستين شهريار ايران پس از اسلام و احياگر زبان و ادبيات و استقلال ايران، از سيستان برخاسته است. رابعه بنت كعب قزداري، نخستين شاعره پارسي گوي ايران سيستاني است. ام سلمه سجستاني نوه ابي داود سجستاني از محدثين اسلام و از اولين زنان محدثه سيستاني است. ابوسليمان سجستاني، فيسلوف سده چهارم هجري و از مفاخر ايران و جهان در انتشار ميراث فرهنگي اسلامي، زادگاه وي، سيستان است. ابويعقوب سجستاني، نويسنده كهن ترين كتاب نثر پارسي دري، يعني كشف المحجوب زاده سيستان است. حزيز بن عبدالله سجزي، از اولين فقهاي جهان تشيع و از شاگردان حضرت امام جعفر صادق برخاسته از سيستان است. خلف بن احمد صفاري، نخستين كسي كه به دستور وي در قبال يكصد هزار سكه زر، قرآن خطي نوشته و طراحي شده، زاده همين سرزمين ولايت مدار است.

محمدبن وصيف سگزي، اولين شاعر شعر مكتوب فارسي در نيمه اول قرن سوم هجري و پايه گذار شعر پارسي دري از افتخارات همين سرزمين است. اولين قوانين بيمه هاي اجتماعي رايگان در سيستان، توسط يعقوب ليث صفاري نوشته شده است. اولين آسيابهاي بادي جهان، اختراع سيستانيان است.

سيستانيان در مقابل خلفاي اموي، سب مولاي علي (ع) نكردند و حاضر شدند گيسوان زنانشان را در ملاء عام بتراشند اما ننگ توهين به علي (ع)، آن مرد حق و انديشه و اولين امام شيعيان جهان را بر دست و پاي آزادي و وجدان بيدار خويش نبستند.

به گواه تاريخ، پرجمعيت ترين شهر دوران مفرغ، شهر سوخته سيستان بوده است.

اختراع خط مَعقلي در قرن اول هجري به ابراهيم سجزي و اختراع خط جليلي در اوايل اسلام به يوسف سگزي منسوب است. خواجه معين الدين محمد بن حسن سجزي سرسلسله چشتيه اجمير هند و از معارف و صاحبان كرامت و تقوا از افتخارات سيستان است كه مرتضي مطهري از او به عنوان صاحب كرامت ياد كرده است. اولين سرزميني كه نام مدينه العذرا يا شهري كه دروازه هايش به روي هيچ بيگانه اي گشوده نشد، سيستان بود.

اولين دانشمندي كه اسطرلاب زورقي را اختراع و زيج ماموني را بنياد كرد، استاد ابوسعيد سجزي، اهل سيستان است.

نخستين رصدخانه هاي ايرانيان، ازجمله رصدخانه زرتشت در دهانه غلامان سيستان داير شد. تنها سرزميني كه كوروش هخامنشي به مردمش لقب انصار داد، سرزميني كه محل استقرار و زادگاه بزرگ ترين خاندان ايراني يعني خاندان سورن بود و شكوهمندترين پايتختهاي ايران در دوران صفاري سيستان است.

اولين تصاوير انيميشن يا تصاوير متحرك سينما در شهر سوخته متعلق به سيستان است. اولين كوره هاي ذوب فلز جهان در سيستان فعال بوده است. در چند دهه اخير نيز ادامه اين افتخارات نام سيستانيان را در اوج عزت و احترام قرار داده است كه از آن جمله مي توان به اولين روحاني برجسته و مجتهد بزرگ سيستان كه پرچم انگليس را در دوره قاجار از فراز سكوهه سيستان به زير كشيد و آتش زد يعني آيت ا... آقا ملا محمد مهدي، عالم روحاني و آگاه سيستان، اولين شهيدان جنگ تحميلي، اولين جوانان تير باران شده سيستاني در زندانهاي حكومت پهلوي، اولين زندانيان و تبعيدشدگان عصر ستمشاهي يعني آقاي محمد ابراهيم شريفي و حجت الاسلام سيد محمدتقي حسيني، اولين خط شكنان جبهه مبارزه با كفر بودند. صدها شهيد و آزاده و ايثارگر و جانبار و فدايي امام و انقلاب، به ويژه شهيد والامقام، نماينده مردم سيستان در مجلس شوراي اسلامي حجت الاسلام حاج آقا سيد محمدتقي حسيني طباطبايي و دهها شهيد سرافراز ديگر اشاره كرد.

امروز نيز، عاشقاني سرفراز و سراپا ايثار، پرچم فرهنگ و تمدن و تاريخ سيستان را برافراشته اند و داعيه پاسداري از اين سرزمين آغشته به عطر شهيدان را دارند كه به سلاح انديشه و علم و تقوا، دل و جان را زيور داده اند و اين نامهاي عزيز و ارجمند را مي توان درميان صدها استاد دانشگاه و فرزانه و خطيب و فرهيخته و طبيب و پژوهنده و شاعر و اديب و مورخ معاصر سيستان كه مبدا تحول در اين گوشه از ميهن تابناك اسلامي شده اند جستجو كرد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: